Canon 1Dx body
Canon EOS 1Dx ˆ Canon Co UK

Z nieukrywaną ciekawością wziąłem do ręki lustrzankę Canon EOS 1 Dx. Sam fotografuję nową 5-ką, dlatego chciałem porównać te oba pełnoklatkowe modele i sprawdzić w praktyce różnice między flagowymi korpusami Canona. Oczywiście podczas testów terenowych, które przeprowadziłem wspólnie z moim kolegą, skupiłem się na najważniejszych dla ptasiego fotografa rzeczach – pracy AF, jakości obrazu, szybkostrzelności.

 

Perkozek (Tachybaptus ruficollis)
Perkozek (Tachybaptus ruficollis) ˆ Mieczysław Celebąk

Na pierwszy rzut oka widać różnice w budowie korpusów 1 Dx i 5 D Mark III. Większy i cięższy korpus tego pierwszego sprawia przyjemne dla oka wrażenie (nie umniejszając oczywiście 5-tce). Nieco inny układ przycisków, dodatkowy tylny panel LCD, a także dodatkowe przyciski umożliwiające fotografowanie w pionie i dodatkowy przycisk szybkiej obsługi, to główne różnice w porównaniu z Canonem 5D Mark III. Do 5-tki można oczywiście dokupić za nieco ponad 1 tys. zł grip, który także wyposażony jest w przyciski ułatwiające pracę w chwycie pionowym i jednoczesne używanie dwóch baterii, co znacznie wydłuży pracę w terenie. Funkcjonalne ułożenie przycisków, dla korzystających z innych profesjonalnych i półprofesjonalnych lustrzanek Canona, nie powinno nastręczać trudności przy bezwzrokowej obsłudze aparatu, oczywiście po przyzwyczajeniu się do innego ich układu. Magnezowy korpus jest oczywiście dodatkowo uszczelniony, co w ptasiej fotografii odgrywa istotną rolę z uwagi na występujące często trudne warunki terenowe.

Zimorodek (Alcedo atthis)
Zimorodek (Alcedo atthis) ˆ Mieczysław Celebąk

Bateria pozwala na wykonanie ok. 1500-1800 zdjęć w terenie (z obiektywem z IS). Trudno jest ocenić wydajność baterii podczas fotografowania ptaków, ponieważ wielokrotnie aparat jest w gotowości, a mimo to nie wykonuje się ujęć śledząc jedynie ptaka i czekając na odpowiedni moment, nie mniej bateria „jedynki” jest bardziej wydajna niż 5-tki. Podczas pracy terenowej aparat wykazywał niepokojące zachowanie polegające na zaniku napięcia i całkowitym wyłączaniu się korpusu. Podczas testów zdarzyło się to kilkakrotnie, przeważnie po wykonaniu zdjęć w serii. Po wyjęciu i włożeniu baterii aparat znów zaczynał właściwie pracować, nie mniej, przy tak profesjonalnym sprzęcie takie „niespodzianki” nie powinny mieć miejsca. Autoryzowany serwis nie wykrył żadnych błędów w aparacie i nie potrafił wytłumaczyć dlaczego aparat traci napięcie. Być może był to defekt jedynie testowanego korpusu, nie mniej objaw ten wzbudzał niepokój. Ważną cechą korpusu jest trwałość migawki, która wynosi aż 400 tys. cykli. W dobie fotografii cyfrowej, w szczególności w zastosowaniach profesjonalnych, w których używanie trybu seryjnego jest wręcz niezbędne, fotografujący wykonują ogromną liczbę zdjęć, więc żywotność migawki ma ogromne znaczenie. Należy szacować, że podana przez producenta wartość wystarczy na 2-3 lata intensywnego fotografowania. Menu aparatu jest mocno rozbudowane, podobnie jak w 5D Mark III i zapewnia możliwość bardzo precyzyjnej personalizacji ustawień w bardzo szerokim zakresie. Możliwa jest m. in. korekcja aberracji obiektywu, mikroregulacja AF czy też automatyczna optymalizacja jasności obrazu. Oczywiście aparat ma możliwość rejestrowania filmów w jakości HD.

Pliszka górska (Motacilla cinerea)
Pliszka górska (Motacilla cinerea) ˆ Mieczysław Celebąk

Jakość obrazu.

Matryca w Canonie 1 Dx ma nieco mniej pikseli w porównaniu od matrycy w 5 D Mark III. W pierwszej lustrzance ma ona 18,1 mln pikseli, a druga ma ich 22,3 mln. W moim odczuciu różnica w ilości pikseli nie jest tak bardzo istotna, a na jakość zdjęć mają wpływ inne komponenty. Canon 1 Dx wyposażony jest w dwa procesory Digic 5+, co teoretycznie powinno zapewnić lepszej jakości obraz i mniejszą ilość szumów. Producent podaje, że w produkcji matrycy zastosowano bezodstępowe soczewki pokrywające każdy piksel zwiększające efektywność i lepsze odwzorowanie szczegółów zarówno w ciemnych jak też jasnych partiach obrazu. Zakres czułości ISO w zakresie 100-51200 z rozszerzeniem do ISO H1:1023400 i ISO H2: 204800 pozwala pracować niemalże przy całkowitym braku światła o ile AF poradzi sobie w tak trudnych warunkach. Poniżej, dla porównania zestawienie obrazów w różnych czułościach dla Canona 1 Dx i Canona 5 D Mark III.

ISO 200 ISO 400 ISO 800
ISO 1600 ISO 3200 ISO 6400
ISO 12800 Fotografie wykonane z kolejnymi ustawieniami ISO,
porównanie obrazów z Canona 1Dx oraz Canona 5D Mark III.
Zdjęcia w parach - po lewej stronie 1DX, po prawej - 5D

Analizując wycinki fotografii można zauważyć, że w niskich czułościach nie ma w zasadzie istotnej różnicy w zaszumieniu obrazu między dwoma lustrzankami, natomiast przy czułościach 3200 i wyższych nieco lepiej wypada 1 Dx, choć ta różnica nie jest znacząca. Odwzorowanie szczegółów oraz rozpiętość tonalna również prezentuje się bardzo dobrze. Przyglądając się obrazom z Dx-a i Marka wygenerowanych przy tych samych warunkach i przy tych samych parametrach oraz przy użyciu tego samego obiektywu, odniosłem wrażenie, że obraz z Canona 1 Dx jest nieco lepszej jakości. Zdjęcie wydaje się być ciemniejsze i lepiej naświetlone, biel jest mniej przepalona, a zarejestrowany obraz oddaje więcej szczegółów. Zapewne jest to efekt zastosowania dwóch procesorów oraz matrycy z mniejszą ilością pikseli i inną konstrukcją.

Szybkostrzelność.

W tej kategorii Canon 1 Dx prezentuje się bardzo dobrze. Wykonuje zdjęcia seryjne z prędkością 12 klatek na sekundę, co znacznie zwiększa szanse na uchwycenie ciekawego momentu w trakcie dynamicznych scen.

Czapla siwa (Ardea cinerea)
Czapla siwa (Ardea cinerea) ˆ Mieczysław Celebąk

Szybkość serii można zwiększyć do 14 klatek na sekundę, przy zablokowaniu lustra oraz ekspozycji oraz punktu AF. Używanie trybu Super High Speed nie znajdzie jednak zastosowania podczas dynamicznych scen, w których ptak szybko zmienia odległość w stosunku do fotografującego. Nie mniej praca z prędkością 12 klatek na sekundę staje się przyjemnością i otwiera nowe możliwości przy jakże wyśrubowanych obecnie standardach fotografii przyrodniczej. Szybka migawka to problem z szybko zapełniającymi się kartami pamięci. Bufor aparatu pozwala na zapis ponad trzydziestu zdjęć w serii w formacie RAW na szybkich kartach i zapewnia płynność podczas fotografowania. Canon 1 Dx, podobnie jak 5 D Mark III, został wyposażony w dwa gniazda kart pamięci typu CF (5 D Mark III posiada jedno gniazdo CF i jedno SD).

Aparat ma także cichy tryb fotografowania z prędkością 4 klatek na sekundę w serii. Przydatny podczas fotografowania płochliwych gatunków ptaków lub z bliskiej odległości. Porównując dźwięk migawki w trybie cichym z cichą migawką Canona 5 D Mark III odniosłem wrażenie, że generowany przez Dx-a hałas jest nieco większy niż w 5-tce.

System AF.

Uszatka błotna (Asio flammeus)
Uszatka błotna (Asio flammeus) ˆ Mieczysław Celebąk

Zaprojektowany przez firmę Canon system AF, w skład którego wchodzi 61 pól AF przy 41 polach krzyżowych oraz 5 podwójnie krzyżowych spisuje się znakomicie. Jest szybki i celny. Jest to z pewnością zasługa dodatkowego procesora (Digic 4) użytego do wspomagania pracy autofokusa. Menu aparatu pozwala na dostosowanie parametrów pracy AF do indywidualnych potrzeb poprzez zastosowanie jednego z sześciu trybów pracy AF z dodatkową regulację każdego z nich. Nie będę tu opisywał każdego z trybów, ponieważ są one identyczne jak w Canonie 5 D Mark III, a przedstawione zostały w poprzednim artykule dotyczącym właśnie tego aparatu. Tryb śledzenia poruszających się obiektów, przy użyciu wszystkich punktów AF jest skuteczny, o ile w kadrze nie znajduje się zbyt wiele elementów, na których aparat może omyłkowo skupić ostrość. Mam tu na myśli inne ptaki, gałęzie, trawy. W miarę potrzeb i preferencji użytkownika możliwe jest używanie wszystkich pól AF lub wyłączenie części z nich – w tym celu trzeba sięgnąć do menu aparatu. Dx współpracując z obiektywami tele o przesłonie 4, z zastosowaniem extendera 1,4 radzi sobie również bardzo dobrze. Spadek efektywności AF jest minimalny. Korpus współpracuje również z teleobiektywami o przesłonie f/4 z extenderem 2,0.

Bocian biały (Ciconia ciconia)
Bocian biały (Ciconia cicnonia) ˆ Mieczysław Celebąk

Działa wówczas jedynie centralny punkt AF, a prędkość ostrzenia zauważalnie spada. Również jakość obrazu ulega widocznemu pogorszeniu, ale nadal prezentuje użytkowy poziom. Co ciekawe, również posiadacze Canona 5 D Mark III ze zaktualizowanym oprogramowaniem mogą cieszyć się z używania teleobiektywów z extenderem 2,0.

 

Podsumowanie.

Bezsprzecznie Canon EOS 1 Dx to aparat stworzony dla fotografów przyrody. Szybkostrzelny, z szybkim i dobrze pracującym, nawet w trudnych warunkach świetlnych systemem AF oraz uszczelnionym korpusem, stwarza warunki do fotografowania ptaków. Bardzo wysokiej jakości obraz generowany również na wyższych czułościach bardzo dobrze odwzorowuje barwy i szczegóły. Wydajna bateria, dwa gniazda kart pamięci, pojemny bufor zapewniają komfort fotografowania.

Sóweczka (Glaucidium passerinum)
Sóweczka (Glaucidium passerinum) ˆ Mieczysław Celebąk

Porównując jego parametry z modelem Canon EOS 5 D Mark III trzeba przyznać, że jest to korpus lepszy, choć nie użyłbym ty słowa „zdecydowanie”. 5-tka ustępuje nieco 1-ce, ale największym atutem Marka III jest jego cena. Canon EOS 1 Dx kosztuje obecnie ok. 23 tys. zł, cena 5 D Mark III to ok. 10 tys. zł. Cena Canona 1 Dx jest jego największym mankamentem, choć trudno się jej dziwić zważywszy na możliwości jakie daje ta lustrzanka w połączeniu z najnowszymi teleobiektywami. Niestety, niewielu amatorów ptasiej fotografii jest w stanie wydać kilka swoich pensji na zakup korpusu (nie mówiąc już o dobrym szkle). Jednak dla posiadaczy budżetu o połowę mniejszego niezgorszym rozwiązaniem jest z pewnością Canon 5 D Mark III, który nieznacznie ustępuje pola bratniemu modelowi, a zapewnia także dużo emocji w trakcie fotograficznych wojaży.

Niewątpliwymi zaletami Canona EOS 1 Dx są:

  • precyzyjny i szybki autofokus z rozbudowanymi funkcjami
  • bardzo dobra jakość zdjęć przy wysokich czułościach iso
  • tryb seryjny oraz cichy tryb pracy migawki, a także jej wytrzymałość
  • dwa gniazda kart pamięci
  • szybki i pojemny bufor pamięci
  • rozbudowane menu pozwalające na spersonalizowanie ustawień

Do wad należy zaliczyć:

  • cenę aparatu
  • problemy z zasilaniem (w testowym modelu)