Poniższym krókim artykułem, chciałbym zachęcić miłośników ptasiej fotografii do używania trybu filmowego w lustrzankach i rejestrowania filmów przyrodniczych. W dobie Youtube'a i Vimeo można bez większych przeszkód prezentować swoje przyrodnicze "dzieła filmowe" szerokiej publiczności. Coraz większa liczba festiwali i konkursów fotografii przyrodniczej nie ogranicza się jedynie do prezentowania i promocji fotografii, ale zachęca do tworzenia własnych filmów przyrodniczych.

Pierwsze lustrzanki nie były wyposażone w tryb filmowania, a mało który amator fotografii przyrodniczej posiadał przyzwoitej kalsy kamerę, którą ochoczo zabierał teren dziwgając wraz ze statywem, obiektywami, lustrzanką, czatownią lub siatką maskującą... Obecne zaawansowanie cyfrowych lustrzanek pozwala na rejestrowanie filmów w wysokiej rozdzielczości bez użycia kamery. Fotograf po przesunięciu jednego przełącznika w ułamek sekundy staje się filmowcem i staje przed szansą uwiecznienia na filmie unikalnych zachowań ptaków lub scen przyrodniczych. Co prawda lustrzanka zawsze przede wszystkim pozostanie aparatem fotograficznym i jej głównym przeznaczeniem będzie robienie zdjęć, jednak warto czasem przejść do trybu filmowania i uwiecznić ciekawe momenty z życia ptaków również w formie ruchu.

Z pewnością lustrzanka nie może równać się z kamerą, której przeznaczeniem jest przede wszystkim filmowanie. Płynność działania autofokusa czy zoomu w kamerze nie może być porównywana z działaniem lustrzanki, nie mniej ma ona również swoje zalety. Pierwszą z nich jest cena. Dobrej klasy kamera rejestrująca obraz w jakości HD (czy 4K) to koszt od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. W tej cenie mozna nabyć bardzo dobrej klasy lustrzankę. Natomiast już za kwotę ok 2 tys. możemy stać się posiadaczami lustrzanki filmującej również w jakości HD. Na korzyść lustrzanki przemawia również fakt, że posiada ona wymienną optykę i w zasadzie można do filmowania użyć zarówno obiektywów szerokokątnych jak też długich teleobiektywów. Ten kto porównywał obraz rejestrowany kamerą filmową i lustrzanką wie, że oba obrazy różnią się plastyką i głębią, według mnie, na korzyść lustrzanki. Wpływ na to ma właśnie możliwość stosowania różnych obiektywów, często z bardzo niskim współczynnikiem przesłony.

Jeżeli ktoś chciałby spórbować swoich sił w filmowaniu lustrzanką musi pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Po pierwsze, podczas filmowania lustrzanką należy używać tylko ustawień manualnych – czyli ustawić tryb manualny na pokrętle aparatu i własnoręcznie dostosować przesłonę i czas naświetlania, a także balans bieli, czułość oraz wartość iso. Manualne ustawienie powyższych parametów pozowli na zachowanie dobrej jakości obrazu bez względu na kąt padania światła i zmianę jego natężenia. Filmowanie lustrzanką nieco różni się od fotografowania. Przede wszystkim podczas filmowania należy używać stabilnego statywu. O ile fotografowanie w dobrych warunkach może odbywać się "z ręki", to filmowanie wymaga stabilnego kadru i próby filmowania bez statywu nie będą wyglądały ciekawie, zwłaszcza przy użyciu teleobiektywu. Długa ogniskowa będzie potęgować drgania aparatu i przenosić je na rejestrowany obraz.

Jednak sam statyw to nie wszytko. Na statywie powinna być zamontowana odpowiednia głowica. Fotograficzne głowice kulowe czy gimbalowe pozwolą na rejestorwanie statycznych kadrów bez panoramowania. Zatem, gdy ptak będzie opuszczał ustawiony kadr, płynne podążanie za nim będzie trudne lub niemożliwe. Warto zaopatrzyć się w głowicę przeznaczoną do filmowania – jest to wydatek kilkuset złotych, ale taka inwestycja jest w zasadzie niezbędna do rejestorwania dobrego materiału fimowego, można z niej również fotografować z dobrym skutkiem. Osobiście zdarza mi się filmować bez użycia statywu, również długim teleobiektywem (600 mm), ale robię to tylko wówczas, gdy obiektyw oparty jest naworku z grochem i filmuję w pozycji leżącej z bardzo niskiej perspektywy.

Filmowanie lustrzanką wymaga także opanowania płynnego ustawiania ostrości, gdyż również AF należy ustawić w tryb manualny. Aby zminimalizować ryzyko wyjścia ptaka poza zakres głębi ostrości można nieco przymknąć przesłonę, aby zwiększyć głębię. Film znacznie różni się od fotografowania w wielu kwestiach. W jednym zdjęciu można oddać emocje i klimat, zbudować napięcie. Przy filmowaniu trzeba pamiętać, że nie tylko jeden króki kadr zbuduje historię, ale potrzeba będzie kilku lub kilkunastu różnych ujęć, które odpowiednio zmontowane i wzbogacone w ścieżkę dźwiękową stworzą atmosferę filmu. Warto zatem wykonywać wiele krótkich ujęć (trwających po kilkanaście sekund), z różnymi ogniskowymi aby pokazać różne plany. Pamiętać też trzeba o ujęciach pokazujących otoczenie, które wzbogacą film. Pozostaje potem jedynie zmyślne zmontowanie zgromadzonego materiału w krótki film przyrodniczy.